Dobry budżet - jak to się robi?

KROK 1 - WARUNKI MINIMUM
Muszą być spełnione, by można było mówić o podstawach dobrego budżetu obywatelskiego. 

1. Mieszkańcy mają możliwość zgłaszania propozycji wydatków. Jest to absolutne minimum, aby można było uznać, że mieszkańcy są włączeni w ustalanie wydatków z budżetu.
2. Pula środków wyodrębnionych na budżet obywatelski jest jednoznacznie określona. Chodzi o to, aby to mieszkańcy decydowali o wydatkach, a nie radni czy prezydent – zwiększając lub zmniejszając pulę środków wedle własnego uznania.
3. Projekty są, o ile jest to możliwe, precyzyjnie wycenione. Jeżeli nie są, wówczas jest to niepoważne traktowanie mieszkańców i taka inicjatywa nie powinna być określana jako budżet obywatelski.
4. Organizowane są debaty publiczne. Aspekt społeczny w budżecie obywatelskim ma podstawowe znaczenie. Celem jest nie tylko ustalanie kwestii finansowych, lecz również budowanie więzi społecznych. Aby było to możliwe, mieszkańcy muszą mieć okazję, by się spotykać, nawiązywać przyjaźnie i rozmawiać o sprawach swoich społeczności.
5. Projekty zgłoszone przez mieszkańców nie są odrzucane przez urzędników lub radnych z powodów merytorycznych, a jedynie z przyczyn formalno-prawnych. Znów – chodzi o  to, aby o wydatkach decydowali mieszkańcy. Rolą urzędników lub radnych jest natomiast sprawdzenie, czy zgłoszone projekty są zgodne z prawem.
6. O wyborze projektów decydują mieszkańcy. Konsultacje, w ramach których mieszkańcy mogą zgłaszać propozycje wydatków, a decyzje o ich realizacji podejmują prezydent i radni, to nie jest budżet obywatelski.
7. W głosowaniu mogą wziąć udział wyłącznie uprawnieni do tego mieszkańcy. Jeżeli nie został zapewniony żaden mechanizm, który pozwala na sprawdzenie, czy w głosowaniu biorą udział wyłącznie mieszkańcy danego miasta czy dzielnicy (czego przykładem jest sonda internetowa, w której mogą wziąć udział wszyscy), wówczas nie można uznać wyniku głosowania za wiarygodny, a to podważa sensowność całego procesu.
8. Projekty wybrane przez mieszkańców są realizowane. Jeżeli projekty, które wybrali mieszkańcy, nie są potem realizowane, wówczas jest to jedynie zabawa w głosowanie, a nie budżet obywatelski. Decyzja mieszkańców musi być wiążąca i mieć moc sprawczą, nawet wówczas, gdy wybrane przez mieszkańców projekty nie podobają się prezydentowi miasta lub radnym.
Źródło: dr Marcin Gerwin, 8 kryteriów budżetu obywatelskiego,  31 stycznia 2013


KROK 2 - WARUNKI OPTIMUM
Nie ma jednego modelu, wzorca najlepszego i łatwego do skopiowania. W Polsce wciąż jesteśmy jeszcze we wstępnej fazie upowszechniania się budżetu obywatelskiego. Na stronie będziemy - póki co - kolekcjonować różne doświadczenia, tylko w nielicznych przypadkach wskazując rozwiązania wątpliwe czy szczególnie kontrowersyjne. A o wzorcach będzie można mówić dopiero za jakiś czas. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz